BS. Phan Diễm Đoan Ngọc

Vài điều về sinh lý âm đạo bình thường bạn cần biết!

Dịch tiết âm đạo gọi là khí hư hoặc huyết trắng (máu trắng). Mình thì thích dùng từ khí hư hơn vì huyết trắng – máu trắng thấy dễ nhầm lẫn với máu (đỏ). Thật ra nó chẳng có liên quan gì đến máu cả! Khí hư là một hỗn hợp bao gồm dịch tiết từ các tuyến ở cổ tử cung, âm đạo, vùng cửa mình, cộng thêm các loại vi sinh vật thường trú trong âm đạo và các chất khác có thể như tinh dịch (sau quan hệ), bạch cầu (nếu số lượng nhiều thường do viêm âm đạo)…Thật  ra ai cũng có khí hư, người ít người nhiều, lúc ít lúc nhiều, tùy thuộc vào tình trạng nội tiết của bạn. Ví dụ như 2 tuần sau khi hành kinh bạn sẽ thấy khí hư của mình nhiều, trong, loãng dai. Đây là môi trường thuận lợi cho tình trùng di chuyển. Sau khi trứng đã rụng thì khí hư trở nên đục đặc bở, tinh trùng rất khó di chuyển, í là trứng rụng rồi, cũng muộn rồi, ai ở yên đấy. Bạn cũng đừng mong là âm đạo mình vô trùng hoàn toàn. Không có chuyện đó đâu bạn à. Âm đạo lúc nào cũng có hệ vi khuẩn thường trú, chúng ăn các thức ăn là các tế bào, dịch tiết trong âm đạo và duy trì môi trường pH sinh lý bình thường trong âm đạo. Cũng giống như ruột của bạn vậy, nếu hệ vi khuẩn thường trú của bạn bị rối loạn, bị tiêu diệt sạch trơn (ví dụ như bạn uống kháng sinh dài ngày, dùng thuốc sát khuẩn âm đạo thường xuyên) thì cũng là lúc âm đạo của bạn rất dễ bị tấn công bởi vi nấm, vi khuẩn gây hại dẫn đến viêm âm đạo.

Khi có thai, nếu để ý bạn sẽ  thấy khí hư mình sẽ ra nhiều hơn bình thường. Lý do là nồng độ nội tiết sinh sản trong cơ thể bạn tăng cao sẽ làm dịch tiết ra nhiều hơn. Thân hình nặng nề hơn, vùng kín và vùng đùi mông của bạn có thể mập phù hơn làm vùng này trở nên ẩm ướt, hầm bí cũng là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, vi nấm gây bệnh. Bạn cần nhận biết thế nào là khí hư sinh lý bình thường và khí hư bất thường để tham vấn thêm với bác sĩ.

Viêm âm đạo có nguy hiểm gì lên mẹ và thai không?

Tiết dịch âm đạo có thể do viêm âm đạo, viêm cổ tử cung hay ít gặp và nguy hiểm hơn là viêm tử cung, viêm vùng chậu (tức là viêm ra xung quanh tử cung, bao gồm vòi trứng, buồng trứng và vùng bụng dưới). Khi thăm khám, bác sĩ sẽ đặt dụng cụ vào âm đạo của bạn để có thể quan sát âm đạo, cổ tử cung, lấy dịch tiết để làm xét nghiệm tìm nguyên nhân. Tùy vào vị trí viêm, nguyên nhân gây viêm mà ảnh hưởng lên bạn và thai sẽ khác nhau. Các nguy cơ thường gặp là vỡ ối non, sinh non, trẻ nhẹ cân và nhiễm trùng sơ sinh.

Nếu chẳng may bạn bị viêm âm đạo thì bác sĩ có thể kê toa thuốc uống hoặc thuốc đặt âm đạo để điều trị viêm cho bạn. Thuốc phải lựa chọn loại sử dụng an toàn trong thai kỳ nên bạn đừng tự ý ra nhà thuốc mua mà không đi khám nhé! Cũng đừng mang toa cũ “hồi trước đặt thấy được” ra “mua đại” nha bạn! Mỗi lúc mỗi khác, thai kỳ thì càng khác hơn!

Vê sinh âm đạo trong thai kỳ như thế nào cho đúng?

Mình ghi lại ở đây những cách để vệ sinh âm đạo. Có thể bạn đã biết vì đây chỉ là những lời khuyên thông thường, không có gì khác lúc không mang thai. Nhưng cũng có thể bạn chưa biết hoặc tưởng biết nhưng không phải như vậy!  Một số nguyên tắc bạn cần nhớ:

• Lúc nào cũng giữ vùng kín KHÔ – SẠCH – THOÁNG. Trong thai kỳ, dịch tiết âm đạo của bạn sẽ nhiều lên nên bạn có thể cần phải thay quần lót thường xuyên hơn nếu vùng kín của bạn bị ẩm ướt. Nếu đi làm hãy mang theo 2-3 cái quần lót để thay khi cần bạn nhé. Bạn cũng có thể mang băng vệ sinh hằng ngày nhưng nhớ thay mỗi 4-6 giờ hay khi băng bị ẩm. Băng vệ sinh có lớp chống thấm, nó giữ lại các dịch tiết nên để quá lâu sẽ là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và vi nấm phát triển.
• Tuyệt đối KHÔNG THỤT RỬA ÂM ĐẠO, kể cả sau khi giao hợp. Việc thụt rửa sâu bên trong không giúp bạn sạch sẽ hơn mà nó còn làm mất hệ lợi khuẩn thường trú trong âm đạo, làm cho âm đạo của bạn dễ bị viêm nhiễm hơn. Nếu thích sử dụng nước rửa vùng kín bạn nhớ chỉ rửa bên ngoài giống như xà phòng thông thường thôi nhé. Và đi khám bác sĩ nếu bạn có khí hư bất thường, hôi ngứa, đừng tự thụt rửa cho “sạch” bạn nhé!
• Khi đi vệ sinh, nếu có vòi xịt rửa thì tốt. Tuy nhiên bạn nhớ phải lấy giấy hoặc khăn lại thật khô. Khi lau bạn nhớ không được lau vét thì hậu môn ra trước, động tác này sẽ mang vi trùng từ hậu môn lên âm đạo
• Mặc đồ rộng rãi, thoáng mát. Đồ quá chật sẽ làm vùng kín của bạn hầm, bí, ứ đọng dịch và mồ hôi nhiều, rất dễ gây viêm âm đạo.
• Quần lót bạn cũng nên chọn loại rộng rãi, chất liệu cotton có tính thấm hút tốt. thoáng mát. Sau khi giặt quần lót bạn cũng nên phơi nắng để sát khuẩn. Nếu không có nắng, bạn nhớ ủi lại sau khi phơi khô. Nên nhớ nấm mốc rất thích môi trường ẩm ướt.

Giữ gìn vệ sinh âm đạo đúng cách không chỉ giúp phòng tránh viêm âm đạo trong thời gian mang thai mà còn rất hữu ích cho tất cả chị em phụ nữ ở mọi độ tuổi. Chúc bạn luôn đẹp khỏe từ trong ra ngoài và có một thai kỳ an vui bạn nhé!